sobota, 17 października 2009

BIEŁSAT, z innej beczki

Jak o Biełsacie to po całości:
http://korwin-mikke.blog.onet.pl/BielSat-kolejny-klient-budzetu,2,ID286246501,n
Notka stara, ale warta komentarza.
Jak widać są politycy i "politycy". O tych drugich wiemy zapewne więcj niż każdy inny naród na świecie. Jak widać łatwo się zapomina jak inne kraje pomagały Polsce w walce z komunizmem (choćby polityka Reagana, Radio Wolna Europa...itp), jak Unia ładuje kasę w budownie polskich dróg ... oj tak łatwo się bierze, a tak niełatwo daje.
Jak czytamy dalej : "Telewizja "BiełSat" nadaje w języku białoruskim - i to w dialekcie, jakiego używa wyłącznie wiejska część ludności".
Heh, jeżli nazwać wiejskim dialektem język jakim posługują się opozycjoniści, reporterzy i dziennikarze i który uznawany jest za "literacki białoruski" to ja nie wiem jakim Pan językiem mówi ... Albo czego Pana w szkole uczyli ? A i owszem wiele języków narodowych przetrwało dzięki "wieśniakom" i ich "wiejskim dialektom", którzy nie znali łaciny czy niemieckiego (przykład języka czeskiego), a w tym wypadku rosyjskiego... Ale żeby to miało decydować o istnieniu stacji ?
A już te notki o dobrodziejstwie Łukaszenki dbającego o polską kulturę, język i religie- aż się śmiech ciśnie na usta :D
Już się zapomina jak Szanowny Pan Prezydent Łukaszenka represjonuje i spycha do podziemia Związek Polaków na Białorusi ?
Albo to jakaś prowokacja i to naprawdę w złym guście, albo brak mi słów że takich ludzi można znaleźć w naszym rządzie.
Widac jak Łukaszenko i jego polityka  potrafi nasrać w głowie nie tylko białoruskim politykom....

BIEŁSAT


ПЕРШАЕ НЕЗАЛЕЖНАЕ ТЭЛЕБАЧАННЕ Ў БЕЛАРУСІ
-Pierwsza białoruska niezależna stacja telewizyjna.


Pierwsze co polecę, to właśnie ten portal i tę stację.
Jest to stacja nadawana z polskich satelit i finansowana głównie przez Telewizję Polską, powstała z inicjatywu białoruskich opozycjonistów i polskiego rządu. Nadaje już od prawie 2 lat, pierwsze wiadomości poszły w eter 10 grudnia 2007 r. Wszystkie programy są po białorusku !
Stacja ta stanowi JEDYNE źródło niezależnych wiadomosci nadawane drogą satelitarną  - więc wg Łukaszenki pomysł głupi i niepotrzebny :p
Polecam ją głównie dlatego, że i pomysł świetny i na samej stronie można obejrzeć skróty aktualnych wiadomości, archiwalnych wydań niektórych programów i różnego rodzaju akcji podejmowanych przez Biełsat. Może i niewiele da się na początek zrozumieć nie znając języka, ale co nieco się załapie :)
Szczególnie polecam zainteresowanym program "Рэпартэр" (Reporter),  "Невядомая Беларусь" (Nieznana Białoruś (!)- coś a propos ;) czyli program historyczno-dokumentalny i oczywiście "Аб’ектыў" (Obiektyw) czyli wydanie główne wiadomości.
Jest też nadawny polski Miś Uszatek w białoruskiej wersji  zwany "Аблавушак" (ablawuszak) :p
http://www.belsat.eu/generator.php?p=1,10,14,17,4688
"Аўтастопам праз Еўропу" (Autostopem przez Europę) - przystanek pierwszy : Polska :)
http://www.belsat.eu/generator.php?lista_wezlow=1,10,14,17,4421,4525&show=tak
i wiele innych , jak będzie coś ciekawego to zamieszczę i przetłumaczę :)
Podoba mi się jeszcze jedna rzecz-nowa inicjatywa Biełsatu, akcja "Твой выбар гаворыць за цябе" (Twój wybór mówi o Tobie) namawiająca Białorusinów do używania rodzimej mowy. Mam nadzieję, że przemówi przynajmniej do niektórych...

czwartek, 15 października 2009

Alfabety

Powracając do "dwojakości" Białorusi poruszę tym razem kwestię języka, a raczej jego zapisu.
Zanim na Białorusi na dobre rozpanoszyła się cyrylica, w użyciu była również tzw. łacinka, czyli białoruski wariant znanego nam alfabetu. Już w XVI wieku są pierwsze zapiski nim wykonane.
Białoruska łacinka składa się z 32 liter i 4 dwuznaków (w nawiasach podałam polskie odpowiedniki):
A a  B b  C c   Ć ć   Č č (cz)  D d  E e  F f  G g  H h  I i  J j  K k  L l  Ł ł (tzw. sceniczne ł)  M m N n  Ń ń  O o  P p  R r  S s  Ś ś   Š š (sz)  T t  U u   Ŭ ŭ (polskie ł) V v  Y y  Z z  Ź ź  Ž ž (ż)

Dwuznaki
Ch ch  Dz dz  Dź dź  Dž dž (dż)
Przykładowy tekst (ze strony www.zedlik.com):
Jak lohka i prosta pisać łacinkaj
"Doŭhi čas było niezrazumieła, jak roznyja razumnyja dziadźki pišuć łacinkaj, bo jany nikoli nie raskryvali svaich sakretaŭ. Nadyjšoŭ čas pahladzieć na vantroby tajamnicy. Vielmi chutka ty daviedaješsia, jak ža jany heta robiać, i što zdabyć symbali biełaruskaj łacinki našmat praściej, čym heta zdajecca niaŭzbrojenym mozgam."
Aż do początku XX wieku wydawano dużo czasopism, książek i podręczników zapisywanych  białoruską łacinką. Dopiero w czasach ZSRR zastąpiono łacinkę całkowicie cyrylicą, zakazując używania tej pierwszej. Zapewne po to, by język białoruski zrównać jeszcze bardziej ze wschodnim sąsiadem. Wszak łacinka była "europejska", przybliżała Białoruś do zachodu, a sowietom niezbyt to się podobało. Żałuje że tak się stało i że kolejna rzecz, wpisana w kulturę i tradycję tego kraju została Białorusinom odebrana.
Dziś podejmowane są już tylko próby powrócenia do dawnego sposobu zapisu, m.in. działalność strony www.łacinka.org czy zespół N.R.M. który wydaje swoje płyty opatrzone łacinskimi literami oraz nieliczni opozycjoniści. Mam nadzieję, że kiedyś ta inicjatywa się powiedzie  i białoruski na nowo odzyska swoją "europejskość" :)
A dla wszystkich zaciekawionych, albo dla tych którym łatwiej będzie się czytało białoruskie teksty gdy zobaczą znajome literki ;), polecam :
http://www.zedlik.com/lacinka/pragramy/kir2lac-online/
Konwerter z cyrylicy na łacinkę. Wystarczy wkleić tekst pisany cyrilicą, nacisnąć "kanvertavać" i gotowe :)
Białoruska klawiatura do zainstalowania na XP lub Vistę, dla tych, którzy chcieli by popisać na komputerze  łacinką :
http://www.zedlik.com/lacinka/pragramy/kbdbeltc/